ΔΥΟ ΤΑΧΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΠΑΝΔΗΜΙΑ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚH ΚΡΙΣΗ, ΠΟΛΕΜΟ

[Το κείμενο που ακολουθεί ήταν σε διαδικασία έκδοσης λίγο πριν κηρυχθεί το γενικό lockdown. Διατηρεί τη γενική επικαιρότητά του και γι' αυτό το δημοσιεύουμε.]

1. Τα ζητήματα που κυριαρχούν στην Ελλάδα αυτήν την περίοδο είναι η εξέλιξη της πανδημίας του κορωνοϊού, η οικονομική κρίση και η αντιπαράθεση με την Τουρκία. Και τα τρία ζητήματα, από άποψη κρισιμότητας, μπορούν να αποβούν μοιραία για το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα αλλά και για τον ίδιο τον καπιταλισμό. Ταυτόχρονα, αναδύονται ξεκάθαρα δύο διαφορετικές τακτικές αντιμετώπισής τους, η αστική και προλεταριακή.

2. Το δεύτερο κύμα της πανδημίας ξεκίνησε στην Ελλάδα νωρίτερα από ό,τι αναμενόταν, στα μέσα Αυγούστου αντί προς τα τέλη του Σεπτέμβρη, εξαιτίας της απαίτησης του τουριστικού κεφαλαίου να ανοίξουν τα σύνορα της χώρας και να δουλέψει το τουριστικό κεφάλαιο, η λειτουργία του οποίου αποτελεί βασική πηγή εσόδων για το αστικό κράτος. Το δεύτερο κύμα είναι πολύ χειρότερο από το πρώτο. Τα κρούσματα, οι διασωληνωμένοι και οι θάνατοι είναι πολλαπλάσια και αυξάνονται καθημερινά. Ολόκληρες περιοχές μπαίνουν σε κατάσταση lockdown.

Η τακτική της αστικής τάξης, όπως εκφράζεται μέσω της κυβέρνησης της ΝΔ, είναι να πάρει μέτρα που δεν θα επιβαρύνουν το κεφάλαιο: χρήση μάσκας (που πληρώνουν από την τσέπη τους οι εργαζόμενοι), περιορισμοί κυκλοφορίας, κανονική λειτουργία των σχολείων (χωρίς εξεύρεση νέων χώρων διδασκαλίας και χωρίς προσλήψεις προσωπικού), νοσοκομεία χωρίς νέες υποδομές και επιπλέον προσωπικό, κανονική εργασία σε μαζικούς χώρους και μεταφορές σε συνθήκες συνωστισμού. Το κεφάλαιο αξιοποιεί την πανδημία προς όφελος του για να επιτύχει την πλήρη κατάργηση κάθε προστασίας των εργαζομένων, για να απαλλαγεί από πληρωμή ασφαλιστικών εισφορών, για να μειώσει ακόμα περισσότερο την τιμή της εργατικής δύναμης, για την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων (π.χ., στις αστικές συγκοινωνίες).

Από υγειονομική άποψη, η τακτική της κυβέρνησης είναι η φυσική ανοσία της αγέλης, δηλαδή, να μολυνθούν όσοι περισσότεροι γίνεται με τη φυσική μετάδοση. Ταυτόχρονα, την ευθύνη για τη μετάδοση και τους θανάτους την ρίχνει στα ίδια τα θύματα. Αρωγοί σ’ αυτήν την τακτική στέκονται τα αστικά μέσα ενημέρωσης και οι επικεφαλής υγειονομικοί (Τσιόδρας, Μαγιορκίνης, κλπ) που έχουν αναλάβει να δώσουν «επιστημονικοφανές» επίχρισμα στην κυβερνητική πολιτική.

Ο καπιταλισμός, στην Ελλάδα και στον κόσμο, επιδεικνύει για μια ακόμη φορά την πραγματική του φύση: η κρίση γίνεται ευκαιρία για κέρδη για τους καπιταλιστές και εγκυμονεί εξαθλίωση και θάνατο για τους προλετάριους. Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να υποστηρίξει τις ανάγκες της μεγάλης εργαζόμενης πλειοψηφίας γιατί η κινητήρια δύναμη του δεν είναι η ικανοποίηση αυτών των αναγκών αλλά η απόσπαση κέρδους για τους καπιταλιστές.

3. Η οικονομική κρίση βαθαίνει με την πανδημία. Παρά τον πακτωλό χρημάτων που ρίχνουν οι κεντρικές τράπεζες των αναπτυγμένων κρατών στην οικονομία για να στηρίξουν την κερδοφορία των καπιταλιστών, η πανδημία επιδείνωσε ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία που όδευε, ούτως ή άλλως, προς ύφεση. Οι αντιλήψεις ότι τα κράτη έπρεπε να διαλέξουν ανάμεσα στο να σώσουν τις ζωές των πολιτών τους ή να σώσουν την οικονομία τους, κατέρρευσαν μαζί με την παγκόσμια οικονομία. Οι χώρες που επέβαλλαν πιο αυστηρά μέτρα περιορισμού, που είχαν αναπτυγμένα και εξοπλισμένα υγειονομικά συστήματα, που ακολούθησαν εξαντλητικά την ανίχνευση των κρουσμάτων και έκαναν μαζικά τεστ, όχι μόνο διατηρούν καλύτερα την υγεία των κατοίκων τους αλλά ανακάμπτουν οικονομικά γρηγορότερα (π.χ. Κίνα, Ν. Κορέα). Αντίθετα, στις χώρες που οι κυρίαρχες τάξεις έβαλαν πιο πάνω τα κέρδη των καπιταλιστών από τις ζωές των εργαζομένων, οι απώλειες είναι μεγάλες και για τα δύο, κυρίως βέβαια για τις ζωές (π.χ. Αγγλία, ΗΠΑ).

Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση αδυνατεί να πάρει μέτρα προστασίας των εργαζομένων καθώς αυτά κοστίζουν. Όμως, ούτε την αδύναμη οικονομία μπορεί να διασώσει. Η κατάρρευση των εσόδων από τον τουρισμό αλλά και η ευνοϊκή μεταχείριση των καπιταλιστών (φοροαπαλλαγές, αναβολή καταβολής ασφαλιστικών εισφορών,  δανειακών δόσεων, κτλ) οδηγεί σε τεράστια ελλείμματα και διόγκωση του χρέους. Έτσι, βρίσκεται σε αδιέξοδο. Η πανδημία οξύνεται και θα οδηγήσει σε κατάρρευση το δημόσιο σύστημα υγείας. Ταυτόχρονα, οδηγούνται σε κατάρρευση και τα δημόσια οικονομικά αλλά και τα οικονομικά της εργατικής οικογένειας, η οποία πρέπει να αντιμετωπίσει τη διπλή κρίση χωρίς καμιά βοήθεια, υποχρεωμένη να πληρώνει τις μάσκες, τα τεστ, χωρίς εύκολη πρόσβαση στο σύστημα υγείας και σε κατάσταση ανεργίας και περικομένων μισθών.

Η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει την κρίση για να περάσει ακόμα πιο αντεργατικά μέτρα: την ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης, τη μεγαλύτερη απαλλαγή των καπιταλιστών από ασφαλιστικές εισφορές, την απαλλαγή τους από πληρωμή υπερωριών, την περαιτέρω μείωση των μισθών, τη μεγαλύτερη ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και φυσικά την καταστολή, την υπονόμευση και ποινικοποίηση της συνδικαλιστικής και πολιτικής δράσης, κτλ.

Η οικονομική κρίση χρησιμοποιείται ως όπλο ενάντια στην εργατική τάξη και τα δικαιώματά της και για την ενίσχυση της ισχύος και της κερδοφορίας του κεφαλαίου. Αυτός είναι ο καπιταλισμός και τίποτα καλύτερο δεν έχουν να περιμένουν οι εργάτες από ένα τέτοιο σάπιο σύστημα.

4. Η κρίση που διέρχεται ο καπιταλισμός τα τελευταία χρόνια οξύνει τις συγκρούσεις ανάμεσα στα καπιταλιστικά κράτη. Στην Ανατολική Μεσόγειο, η ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου όξυνε την αντιπαράθεση ανάμεσα στις αστικές τάξεις της Ελλάδας και της Τουρκίας για το ποιος θα έχει όφελος. Η Ελλάδα κατάφερε μέσω της συμμαχίας της με τα καθεστώτα του Ισραήλ και της Αιγύπτου και σε συνέργεια με την Ελληνοκυπριακή αστική τάξη να αποκλείσει παντελώς την Τουρκία (και τους Τουρκοκύπριους) από οποιοδήποτε όφελος. Η τουρκική αστική τάξη, που έχει ισχυροποιηθεί τα τελευταία χρόνια, απαιτεί να πάρει μερίδιο από τη λεία. Αυτή είναι η ουσία της σημερινής έξαρσης της έντασης ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία: οι δύο μικροί ιμπεριαλιστές της περιοχής διαγκωνίζονται για τον πλούτο της. Δεν πρόκειται για κάποια μονομερή έξαρση της τουρκικής προκλητικότητας, όπως προσπαθούν να μας πείσουν οι αστικές δυνάμεις και δυστυχώς αυτό το αναπαράγουν και οι εγχώριοι αριστεροί ρεφορμιστές, κυρίως το ΚΚΕ. Δεν πρόκειται για καταπάτηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας από την Τουρκία αλλά για διεκδικήσεις εκ μέρους και των δύο χωρών.

Και οι δύο μικροί ιμπεριαλιστές γνωρίζουν ότι τα σχέδιά τους για να ευοδωθούν απαιτούν τη συμμαχία με τους ισχυρότερους ιμπεριαλιστές. Η αστική τάξη της Ελλάδας προσφέρει τη χώρα ως βάση εξόρμησης για τους Αμερικανούς μέσα από τη νέα συμφωνία αμυντικής συνεργασίας, την πιθανή πώληση των λιμανιών Αλεξανδρούπολης και Καβάλας σε αμερικανικά συμφέροντα, και γενικά κάνει τα πάντα για να είναι αρεστή στους Αμερικανούς. Ταυτόχρονα, συνδέεται πιο στενά με τον γαλλικό ιμπεριαλισμό. Στις ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις προσφέρει επιπλέον άφθονο χρήμα μέσα από τις αγορές οπλικών συστημάτων, χρήμα που έχει προκύψει από την άγρια εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και το οποίο αφαιρείται από τις κοινωνικές δαπάνες.

Η αστική τάξη και η κυβέρνησή της (τώρα η ΝΔ, παλιότερα ο ΣΥΡΙΖΑ) νομίζει ότι έτσι θα γίνει χρήσιμη στα μεγάλα ‘αφεντικά’ (τους Αμερικανούς ιμπεριαλιστές) και αυτοί θα την ανταμείψουν αναλόγως στις διεκδικήσεις της στην Ανατ. Μεσόγειο. Από την άλλη, η Τουρκία είναι πολύ πιο χρήσιμη στους Αμερικανούς για τα δικά τους σχέδια (περικύκλωση της Ρωσίας, περιορισμό της Κίνας, έλεγχου της Μέσης Ανατολής). Επομένως, δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα να ξεπουλήσουν τη ελληνική αστική τάξη για να προωθήσουν τα αμερικανικά συμφέροντα.

Η τακτική της κυβέρνησης οδηγεί σε σύγκρουση με τον τουρκικό ιμπεριαλισμό, καθώς δένει τη χώρα σε συμμαχίες οι οποίες έχουν λόγους να συγκρουστούν με την Τουρκία (για παράδειγμα, η Γαλλία). Μια πολεμική σύγκρουση θα είναι φρικτή μοίρα για την εργατική τάξη της χώρας που θα πληρώσει με το αίμα της τα ιμπεριαλιστικά σχέδια των αφεντικών της.

5. Σε όλα τα παραπάνω μέτωπα, η τακτική των καπιταλιστών, όπως εκφράζεται από την επιτροπή διαχείρισης των συμφερόντων της, δηλαδή την κυβέρνηση της ΝΔ, οδηγεί σε αδιέξοδα. Η «χαλαρή» αντιμετώπιση της πανδημίας αυξάνει τα κρούσματα και τους θανάτους, οδηγεί το αδύναμο δημόσιο σύστημα υγείας στα όρια του, και ταυτόχρονα επιδεινώνει την κατάσταση στην καπιταλιστική οικονομία. Η οικονομική κρίση βάζει θηλιά στον λαιμό της καπιταλιστικής οικονομίας, η οποία δεν μπορεί να διασώζεται από το κράτος κάθε φορά. Η κυβέρνηση έχει εναποθέσει όλες της τις ελπίδες στα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης, τα οποία όμως αργούνε. Μέχρι τότε, ο μόνος ανοικτός δρόμος είναι η επίθεση στους μισθούς και τα δικαιώματα της εργατικής τάξης. Στις διεθνείς σχέσεις, στηρίζει την τακτική της στις συμμαχίες της με τους πιο ισχυρούς ιμπεριαλιστές. Η ιστορία όμως δείχνει ότι είναι αβέβαιο αν αυτές οι συμμαχίες θα διαρκέσουν. Σε κρίσιμες φάσεις οι μεγάλες δυνάμεις κάνουν αυτό που απαιτούν τα συμφέροντά τους (όπως στην Κύπρο το 1974 και στην ήττα του ελληνικού στρατού στη Μ. Ασία).

Το μοναδικό φωτεινό σημείο για την αστική τάξη της χώρας είναι ότι δεν αντιμετωπίζει σοβαρή αντίσταση από την εργατική τάξη. Οι οργανώσεις της εργατικής τάξης (συνδικαλιστικές και πολιτικές) είναι σε πλήρη αποδιάρθρωση και βουτηγμένες στον ρεφορμισμό. Μια πιθανή πτώση της κυβέρνησης θα είναι απόρροια των οξυμένων προβλημάτων που δημιουργεί η αδιέξοδη τακτική της και όχι της σημερινής επαναστατικής δράσης των μαζών. Κι όποιος την αντικαταστήσει επί της ουσίας δεν θα διαφοροποιηθεί από την κυρίαρχη αστική πολιτική.

6. Όμως, η εργατική τάξη δεν μπορεί και δεν πρέπει να κουβαλάει στις πλάτες της την αστική πολιτική. Να πληρώνει μόνιμα τις συνέπειες αυτής της πολιτικής. Πρέπει να την ανατρέψει και ο μόνος τρόπος είναι η επανάσταση.

Γιατί η οικονομική κρίση είναι η μήτρα της επανάστασης, κατά τον Μαρξ. Τα διδάγματα από την προηγούμενη κρίση είναι μπροστά μας.

Η εργατική τάξη σ’ αυτές τις συνθήκες της πανδημίας, της οικονομικής κρίσης και της απειλής ενός καταστροφικού πολέμου, πρέπει να παλέψει μέχρι την ανατροπή της αστικής εξουσίας, να επιβάλλει το δίκιο της, τα συμφέροντά της, για την ίδια τη ζωή της.

Τα κόμματα και οι οργανώσεις εργατικής αναφοράς πρέπει να κινηθούν άμεσα στην κατεύθυνση της αποκάλυψης της ταξικότητας της κυβερνητικής πολιτικής σε σχέση με τα αναποτελεσματικά μέτρα που παίρνει για την προστασία της υγείας της εργατικής τάξης, της νεολαίας και όλου του λαού και να οργανώσουν τον αγώνα για την απόκρουση των αντεργατικών επιθέσεων που γίνονται και θα γίνουν κάτω από το βάρος της καπιταλιστικής κρίσης και ύφεσης. Παράλληλα πρέπει να μιλήσουν με προγραμματικό λόγο για το πώς θα αντιμετώπιζε η εργατική εξουσία, η δικτατορία του προλεταριάτου, μια αντίστοιχη, με την παρούσα, κατάσταση.

Παλεύουμε για την εργατική εξουσία, που θα αντιμετωπίσει την πανδημία προς όφελος του λαού. Που θα υλοποιήσει πρώτα τα αιτήματα του συνδικαλιστικού κινήματος των υγειονομικών:

• Μαζικές προσλήψεις μόνιμου προσωπικού στα νοσοκομεία, δημιουργία νέων νοσοκομείων, ενίσχυση των μονάδων εντατικής θεραπείας και της πρωτοβάθμιας υγείας.
• Δωρεάν μέσα προστασίας για τους υγειονομικούς και τον γενικό πληθυσμό. Ενίσχυση της πρωτοβάθμιας υγείας, των υπηρεσιών της πολιτικής προστασίας, μαζικά τεστ και εξαντλητική ανίχνευση των κρουσμάτων, προστασία των ευάλωτων ομάδων (π.χ. ηλικιωμένοι, όσοι βρίσκονται σε γηροκομεία, εργαζόμενοι με υποκείμενα νοσήματα).
• Προστασία των εργαζομένων στους χώρους εργασίας. Να πληρώσουν τα αφεντικά για τα μέσα προστασίας, την αραίωση των εργαζομένων, χωρίς μειώσεις μισθών και ασφαλιστικών εισφορών.
• Εθνικοποίηση μονάδων παραγωγής ιατροφαρμακευτικού υλικού και των ιδιωτικών θεραπευτηρίων. Αποκλειστικά δημόσιο, καθολικό δημόσιο σύστημα υγείας και ασφάλισης που θα καλύπτει κάθε κάτοικο της χώρας, ντόπιο ή αλλοδαπό. Αύξηση των δαπανών για τη δημόσια υγεία.

Μια εργατική κυβέρνηση και εξουσία για να υλοποιήσει όλα τα παραπάνω αιτήματα θα εφαρμόσει:

• Άρνηση πληρωμής των χρεών και μη εφαρμογή του προγράμματος λιτότητας που συνεπάγεται η αποπληρωμή του χρέους και εφαρμογής των μνημονίων (δηλαδή, ανατροπή της μείωσης των κοινωνικών δαπανών, της φορομπηξίας, της συντριβής των μισθών και των δικαιωμάτων της εργατικής τάξης, κτλ). Όλα αυτά πρέπει να ανατραπούν για να σωθεί η εργατική τάξη, οι ηλικιωμένοι, η νεολαία, οι κοινωνικές δομές προστασίας των εργαζομένων.
• Χρήση των αποθεματικών που δημιουργηθήκαν από το ξεζούμισμα των εργαζομένων για την ενίσχυση ενός αμιγώς δημόσιου, καθολικού και δωρεάν για όλους συστήματος υγείας και ασφάλισης.
• Εθνικοποίηση όλων των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας, των τραπεζών και του συγκεντροποιημένου κεφαλαίου ώστε να μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν οι δομές αυτές για την ανακούφιση των εργαζομένων (π.χ. ανακούφιση από αποπληρωμή χρεών προς τις τράπεζες του εργαζόμενου λαού, φθηνό ρεύμα-νερό-τηλέφωνο, πετρέλαιο, συγκοινωνίες, υγεία, εκπαίδευση, κτλ).
• Μέτρα για την προστασία της εργασίας: ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις και συμβάσεις, προστασία της πλήρους απασχόλησης, με πλήρη ασφαλιστικά δικαιώματα, απαγόρευση δια νόμου των απολύσεων, κτλ.
• Πλήρη χωρισμό εκκλησίας-κράτους, δήμευση όλης της εκκλησιαστικής και μοναστηριακής περιουσίας, κινητής και ακίνητης χωρίς καμία αποζημίωση, αποδημοσιοϋπαλληλοποίηση του κλήρου. Απαγόρευση απόκτησης περιουσιακών στοιχείων από θρησκευτικούς οργανισμούς. Χρήση της περιουσίας αυτής προς όφελος των εργαζομένων.
• Έξοδος από Ευρωζώνη-ΕΕ-ΝΑΤΟ και κάθε ιμπεριαλιστικό οργανισμό, αναγκαία συνέπεια της εφαρμογής των παραπάνω μέτρων.
• Πολιτική ειρήνης με την Τουρκία, δημιουργία συνθηκών συνεκμετάλλευσης των όποιων πιθανών κοιτασμάτων και μοιράσματος των κερδών προς όφελος των λαών των δύο χωρών και όχι των μεγάλων πολυεθνικών. Όχι στον πόλεμο και τους εξοπλισμούς. Κήρυξη πολέμου θα πρέπει να σημαίνει για την εργατική τάξη ανατροπή της κυβέρνησης που θα τον κηρύξει.

Οκτώβρης 2020

Κομμουνιστική οργάνωση ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗ