Απόφαση Πολιτικής Επιτροπής

Για ένα πολιτικό σχέδιο για την επόμενη περίοδο

Α. Η θεωρητική διαπάλη

Η ήττα της μνημονιακής δεκαετίας είναι η δεύτερη μεγάλη ήττα των τελευταίων δεκαετιών για την εργατική τάξη, μετά τις καταρρεύσεις του ’89-’91 και την ιδεολογική επίθεση στον μαρξισμό από «φίλους» και εχθρούς.

Παλιές και «δοκιμασμένες» οπορτουνιστικές θεωρίες θα επανεμφανιστούν με νέο περιτύλιγμα. Κάποιες από αυτές μάλιστα θα είναι «επαναστατικές» θεωρίες και θα έχουν επίδραση στην Αριστερά και ειδικά στη ριζοσπαστική νεολαία. Το πολύ χαμηλό θεωρητικό επίπεδο των οργανωμένων δυνάμεων, η απουσία θεωρητικής συζήτησης και η έλλειψη οργανωμένων προσπαθειών ανακάλυψης και ανάπτυξης της μαρξιστικής θεωρίας, δημιουργούν εύφορο έδαφος για κάθε θεωρία του συρμού και άγονο έδαφος για τις μαρξιστικές θέσεις.

Παρόλο που η σημερινή ήττα έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά, θα πρέπει να περιμένουμε την επανεμφάνιση ορισμένων φαινομένων που είχαν εκδηλωθεί και τη δεκαετία του ’90, αν και με νέα μορφή. Αυτά είναι:

1. Η ενίσχυση του πεσιμισμού. Οι θεωρίες για το αδύνατο της επανάστασης στην Ελλάδα, που ήδη έχουν σημαντική διάδοση στους κόλπους της εργατικής τάξης και της Αριστεράς, θα ενισχυθούν. Οι κεφαλαιοκράτες σε ολόκληρο τον κόσμο και οι ιδεολογικοί και πολιτικοί τους εκπρόσωποι υποστηρίζουν ότι ο καπιταλισμός είναι το ανώτερο επίπεδο κοινωνικής οργάνωσης που μπορεί να κατακτήσει το ανθρώπινο γένος και ότι κάθε προσπάθεια ξεπεράσματός του οδηγεί σε καταστροφή. Αυτή η θέση συναντιέται από άλλο δρόμο με τις πεσιμιστικές θεωρίες που επίσης καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα.

Ειδικά για την Ελλάδα, το βασικό επιχείρημα των υποστηρικτών του «αδύνατου της επανάστασης» είναι ότι η Ελλάδα είναι μικρή και αδύναμη χώρα και μια επανάσταση θα μπορούσε εύκολα να καταπνιγεί από ΝΑΤΟ – ΕΕ  – ΗΠΑ – Τουρκία. Στην αριστερά, ειδικά μετά τα όσα έγιναν στην περίοδο 2010-2015, παίζει ακόμα πιο έντονο ρόλο η προσπάθεια να δικαιολογηθεί το αδύνατο της επανάστασης στη βάση ότι οι υποκειμενικές συνθήκες δεν είναι ώριμες. Σε κάποια τμήματα της αριστεράς αυτή η θέση φτάνει στο να ρίχνει την ευθύνη στην εργατική τάξη για τις επιλογές της («τι ψηφίσατε ρε μαλάκες;»). Άλλοι δικαιολογούν την ανωριμότητα στη βάση της εκτεταμένης ύπαρξης μικροαστικών στρωμάτων στην ελληνική κοινωνία. Όλα αυτά και πολλά άλλα δεν είναι παρά φθηνές δικαιολογίες για να συγκαλυφθεί η υποχώρηση διαφόρων τμημάτων της αριστεράς από τα επαναστατικά τους καθήκοντα και να ριχθούν αλλού οι ευθύνες για τις δικές τους ρεφορμιστικές και εν τέλει αντεπαναστατικές επιλογές.

Κάθε επανάσταση, φυσικά, θα αντιμετωπίσει την επίθεση από το διεθνή ιμπεριαλισμό. Ισχυρό όπλο της για να υπερνικήσει τις επιθέσεις και τις δυσκολίες είναι η αλληλεγγύη και η συμπαράσταση της παγκόσμιας εργατικής τάξης. Δείγμα αυτής της συμπαράστασης είδαμε το 2015, όταν γίνονταν συγκεντρώσεις ενάντια στη λιτότητα σε 300 ευρωπαϊκές πόλεις. Κι αυτό απλά και μόνο επειδή μια αριστερούτσικη κυβέρνηση διαπραγματευόταν ένα καλύτερο μνημόνιο. Μια επαναστατική ανατροπή μπορεί βάσιμα να υπολογίζει σε πολύ μαζικότερη και ισχυρότερη συμπαράσταση και αλληλεγγύη.

Στρατηγική του παγκόσμιου καπιταλισμού δεν είναι να καταπνίγει τις όποιες επαναστατικές εκδηλώσεις εκ των υστέρων, αλλά να τις προλαμβάνει. Να διασπά την εργατική τάξη, να εξαγοράζει τις πολιτικές και συνδικαλιστικές της οργανώσεις να ενισχύει τις θεωρίες που είναι ακίνδυνες για την ταξική κυριαρχία των κεφαλαιοκρατών και να καταπνίγει τις θεωρίες που είναι επικίνδυνες για το κεφαλαιοκρατικό σύστημα. Μέρος αυτής της διαρκούς εκστρατείας είναι και η ενίσχυση του πεσιμισμού που ήδη εκδηλώνεται αυθόρμητα κάτω από το βάρος της ήττας.

2. Επανεμφάνιση της τεχνολαγνείας και της λατρείας του «νέου». Η «Νέα εποχή» θα γίνει και πάλι έκφραση της μόδας, ενώ θα προάγεται η έκσταση απέναντι στα «θαύματα» της τεχνητής νοημοσύνης. Θα επανεμφανιστούν θεωρίες που υποστηρίζουν ότι η αξία και η υπεραξία παράγεται από τις μηχανές, εμπλουτισμένες με δυστοπικές εκτιμήσεις για κυριαρχία των μηχανών επί του ανθρώπινου γένους.

Φυσικά, πάντα η νέα αξία, όπως και η υπεραξία, παράγεται από την ανθρώπινη εργασία. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας σημαίνει μόνο ότι λιγότερη ανθρώπινη εργασία κινεί μεγαλύτερο όγκο κεφαλαίου. Ενώ οι δυστοπικές φαντασιώσεις για έναν κόσμο κυριαρχούμενο από τα ρομπότ και την τεχνητή νοημοσύνη προσκρούουν στο όριο της αναπαραγωγής των μηχανών. Καμία μηχανή, όσο «έξυπνη» κι αν είναι, δεν μπορεί και ποτέ δεν θα μπορέσει να παράγει μια άλλη «έξυπνη» μηχανή τελείως από μόνη της και χωρίς να χρειαστεί ανθρώπινη βοήθεια.

Υπάρχει και μια ουτοπική παραλλαγή της δυστοπικής θεώρησης: ότι οι νέες τεχνολογίες θα οδηγήσουν σε μια καλύτερη κοινωνία (χωρίς επανάσταση). Πολλές θεωρήσεις που στηρίζονται σε τέτοιες αταξικές αναλύσεις της τεχνολογικής και επιστημονικής προόδου μιλάνε ταυτόχρονα για συμπεριληπτικό καπιταλισμό κ.τ.λ. Η σύγχρονη σοσιαλδημοκρατία βρίθει από τέτοιες αναλύσεις.

3. Αναδρομική επανεξέταση και «αναθεώρηση» του παρελθόντος. Μετά τις καταρρεύσεις του 1989-91 εξελίχτηκε μια εκτεταμένη προσπάθεια να ξαναγραφτεί η ιστορία. Στην Ελλάδα, αυτή η προσπάθεια επικεντρώθηκε στην περίοδο της κατοχής και τη δράση του ΕΑΜ.

Σήμερα, ο στόχος της αναθεώρησης είναι οι δύο κρίσιμες καμπές της μνημονιακής σύγκρουσης. Κυρίως το 2015 με τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και το δημοψήφισμα, ενάντια στο οποίο ήδη εξελίσσεται λυσσαλέα επίθεση διαρκείας από τους ηττημένους της κάλπης του Ιουλίου για να δικαιώσουν τη στάση τους. Αλλά τελευταία γίνεται επίθεση και στο 2011, δηλαδή τη χρονιά που διαμορφώθηκε επαναστατική κατάσταση.

Μια απολύτως χαρακτηριστική προσπάθεια ξαναγραψίματος της ιστορίας, είχαμε τον Μάρτιο του 2023 από την εταιρεία δημοσκοπήσεων Public Issue, η οποία δημοσίευσε «έρευνα» (Πολιτικό Βαρόμετρο 197), σύμφωνα με την οποία στις διαδηλώσεις για τα Τέμπη συμμετείχε το 30% όσων είναι πάνω από 17 έτη και η εταιρεία υπολόγιζε τον αριθμό τους σε 2,5 εκατομμύρια και σύμφωνα με την «έρευνα», αυτός ο αριθμός είναι μεγαλύτερος από αυτόν των συμμετεχόντων στις διαδηλώσεις την περίοδο του «κινήματος των πλατειών» και όπως προκύπτει από το διάγραμμα που συνοδεύει την εν λόγω «έρευνα» πολύ μεγαλύτερος από τους συμμετέχοντες σε διαδηλώσεις την περίοδο του απεργιακού κύματος του Σεπτέμβρη–Οκτώβρη 2011. Η έρευνα του 2023, έβγαλε στον αφρό την παλιότερη έρευνα του 2011.

Η συγκεκριμένη εταιρεία στην εκτίμηση εκλογικού αποτελέσματος το 2012 τα έκανε κυριολεκτικά θάλασσα, γεγονός που την ανάγκασε να εκδώσει μακροσκελή ανακοίνωση στην οποία προσπαθούσε να εξηγήσει τα ανεξήγητα. Αυτής της εταιρείας τα στοιχεία επικαλούνται όσοι υποστηρίζουν ότι οι συμμετέχοντες σε διαδηλώσεις τον Ιούλιο του 2011 ήταν μόλις 29% του ενήλικου πληθυσμού και οι διαδηλωτές τον Οκτώβρη του 2011 ήταν κάτω από 25%. Φυσικά, ήταν η περίοδος τέτοια που καθιστούσε τις δημοσκοπήσεις αναξιόπιστες. Γιατί όμως κάποιοι σήμερα τις θεωρούν αξιόπιστες αναδρομικά;

Η ανοησία αυτής της «έρευνας» θα έπρεπε να είναι προφανής σε οποιονδήποτε έχει την παραμικρή σχέση με το κίνημα. Το 2011 είχαμε δύο 48ωρες πανεργατικές απεργίες που και οι δύο συνοδεύτηκαν από ογκώδεις διαδηλώσεις. Και οι δύο κλόνισαν την κυβέρνηση, μετά μάλιστα τη δεύτερη 48ωρη στις 21-22 Οκτώβρη, δρομολογήθηκε η παραίτηση της κυβέρνησης Παπανδρέου. Έγιναν επίσης πάνω από δέκα 24ωρες πανεργατικές απεργίες και όλες συνοδεύτηκαν από ογκώδεις διαδηλώσεις, όχι μόνο στην Αθήνα, αλλά σε όλες τις πόλεις της χώρας. Ακόμα, έγιναν δεκάδες κλαδικές απεργίες ή απεργίες μεμονωμένων σωματείων. Από την 1η Σεπτέμβρη μέχρι την 28η Οκτώβρη, υπήρξαν μόλις 3 ημερολογιακές μέρες που δεν γινόταν κάποια απεργιακή κινητοποίηση. Κορωνίδα των κινητοποιήσεων, η 28η Οκτώβρη, όταν ματαιώθηκε η παρέλαση στη Θεσσαλονίκη από το πλήθος που είχε καταλάβει το οδόστρωμα. Σε όλα αυτά ας προσθέσουμε και το «κίνημα των πλατειών» στο οποίο επίσης συμμετείχαν χιλιάδες άνθρωποι, πολλοί από αυτούς ελεύθεροι επαγγελματίες και ΕΒΕ, οι οποίοι δεν μπορούσαν να απεργήσουν κι επομένως δεν συμμετείχαν στο απεργιακό κίνημα.

Η εταιρεία Public Issue μας λέει με την «έρευνά» της ότι οι άνθρωποι που συμμετείχαν σε όλες αυτές τις κινητοποιήσεις είναι λιγότεροι από όσους συμμετείχαν σε δύο όλες κι όλες απεργιακές συγκεντρώσεις το Μάρτη του 2023. Υπήρξαν μάλιστα «διανοούμενοι» που προσφέρθηκαν να συμφωνήσουν με αυτό το συμπέρασμα και να το προωθήσουν με άρθρα τους, ενώ ο βουλευτής του ΚΚΕ Παφίλης υιοθέτησε τη συγκεκριμένη έρευνα, αναφέροντας ότι στις κινητοποιήσεις για τα Τέμπη συμμετείχαν 2,8 εκατομμύρια άνθρωποι.

[….]

Η αντιμετώπιση της επίθεσης της αστικής ιδεολογίας χρειάζεται εργαλεία […]

Χρήσιμο εργαλείο θα ήταν ένα θεωρητικό περιοδικό, το οποίο λείπει εντελώς σήμερα από την Αριστερά. Η πρόταση για ένα θεωρητικό περιοδικό πρέπει να αποτελεί στοιχείο της παρουσίας μας και της απεύθυνσής μας σε άλλες δυνάμεις από κοινού με το γενικό πολιτικό σχέδιο.

Β. Το σημερινό πολιτικό σκηνικό και η δυνατότητα ανατροπής του

Η πολιτική ηγεμονία της Νέας Δημοκρατίας επιβεβαιώνεται ξανά και ξανά στις εκλογικές αναμετρήσεις. Οι εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ προοιωνίζονται τη μακροημέρευση αυτής της ηγεμονίας.

Η ηγεμονία αυτή είναι προϊόν της ήττας της εργατικής τάξης και των οργανώσεών της την περασμένη δεκαετία. Ήττα που αποτυπώθηκε με τη νομοθέτηση και εφαρμογή των μνημονιακών μέτρων που τροποποίησαν τους όρους αναπαραγωγής της εργατικής τάξης και με την αποδυνάμωση των εργατικών συνδικαλιστικών οργανώσεων. Η ήττα αυτή συνδέεται με τη συντριπτική ιδεολογική και πολιτική ήττα των πολιτικών δυνάμεων της Αριστεράς.

Δικομματισμός ή κυρίαρχο κόμμα;

Η αλλαγή των εκλογικών συσχετισμών μετά τη συντριβή του αντιμνημονιακού κινήματος έχει αλλάξει τη φύση του κομματικού συστήματος και από το μοντέλο της δικομματικής εναλλαγής έχουμε περάσει στο μοντέλο του κυρίαρχου κόμματος.

Αυτή η αλλαγή οφείλεται: α. Στη μετατόπιση του εκλογικού σώματος προς τα δεξιά, με τη ΝΔ να κινείται στο 40% και τα κόμματα στα δεξιά της πάνω από 10% και β. Στην πολυδιάσπαση της «κεντροαριστεράς».

Έχει χυθεί πολύ μελάνι για τις προσπάθειες να στηθεί δεύτερος «πόλος» του κομματικού συστήματος. Ωστόσο, δεν προκύπτει ότι κάτι τέτοιο αποτελεί επιδίωξη της αστικής τάξης. Ιστορικά, τέτοια προσπάθεια είχε υπάρξει μετά την εκλογική επιτυχία της ΕΔΑ το 1958, κυρίως με πρωτοβουλία της αμερικάνικης πρεσβείας. Τότε επιχειρήθηκε να συνενωθούν τα κομματίδια του κέντρου σε ένα κόμμα και δημιουργήθηκε η Ένωση Κέντρου. Το πρόβλημα που κλήθηκε να λύσει τότε η αστική τάξη, ήταν ο κίνδυνος να αναδειχθεί η Αριστερά σε δεύτερο ισχυρό πόλο απέναντι στην δεξιά. Σήμερα, δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος, ενώ ο δικομματισμός έχει και μειονεκτήματα, τα οποία αναδείχτηκαν την περίοδο της κρίσης. Βασικό μειονέκτημα του είναι ότι υπάρχει πάντα εναλλακτική κυβερνητική λύση και αυτό δίνει δύναμη στους αγώνες, καθώς γίνεται ρεαλιστικός στόχος η ανατροπή της κυβέρνησης είτε άμεσα είτε μεσοπρόθεσμα (στις επόμενες εκλογές). Αντίθετα, με το σημερινό μοντέλο του κυρίαρχου κόμματος, δεν υπάρχει ρεαλιστική και άμεση εναλλακτική κυβερνητική πρόταση.

Η απροκάλυπτη στήριξη των διαφόρων κέντρων στη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ που πήρε το όνομα «Νέα Αριστερά» (στο εξής Ν.Α.), δείχνει ότι η αστική τάξη στο μεγαλύτερο μέρος της έχει πλέον αποφασίσει να πορευθεί με το μοντέλο του κυρίαρχου κόμματος και γι’ αυτό στηρίζει κάθε κίνηση που οδηγεί στον παραπέρα κατακερματισμό της αντιπολίτευσης. Αυτό δείχνει τόσο η δυσανάλογη προβολή της Ν.Α. από τα ΜΜΕ, όσο και η  επίθεση στη νέα ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ από πατενταρισμένους πράκτορες της αστικής τάξης (Παπαδημούλης, Δραγασάκης).

Τα αδύναμα σημεία της κυριαρχίας της Νέας Δημοκρατίας

Ξέρουμε ότι η σημερινή πολιτική κυριαρχία των αστικών πολιτικών δυνάμεων στην Ελλάδα και ιδιαίτερα της ΝΔ, παρόλο που φαίνεται αδιατάρακτη και διασφαλισμένη, δεν πρόκειται να διαρκέσει για πάντα. Εξαρτάται πρώτα απ’ όλα από τη διεθνή οικονομική κατάσταση και την επίδρασή της στην ελληνική οικονομία, αλλά και από τις πολιτικές διεργασίες στο εσωτερικό της χώρας.

Αδύναμα σημεία της κυριαρχίας της ΝΔ είναι τα εξής:

1. Η κυριαρχία αυτή δεν βασίζεται σε μια βελτίωση της θέσης των εργαζόμενων τάξεων με μόνιμα χαρακτηριστικά. Οι εργαζόμενοι δεν βρίσκονται σε μια κατάσταση όπου έχουν λύσει το πρόβλημα «της πάλης για την ατομική τους ύπαρξη», όπως συνέβαινε για ένα σημαντικό τμήμα της εργατικής τάξης σε προηγούμενες περιόδους. Η όποια βελτίωση είναι εύθραυστη και συνδέεται με την υποταγή της εργατικής τάξης στην κυρίαρχη τάξη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό επικοινωνείται με σχεδόν απροκάλυπτο τρόπο. Π.χ. η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας συνδέεται ευθέως με την πολιτική σταθερότητα και την κυριαρχία της ΝΔ, δημιουργώντας ζωηρή αντίθεση με τις περιόδους που είχαμε «απείθαρχες» κυβερνήσεις. Μια τέτοια κατάσταση είναι ευάλωτη σε αλλαγές του διεθνούς οικονομικού κλίματος και ιδιαίτερα σε μια επιστροφή της κρίσης.

2. Μπορεί στο πολιτικό σκηνικό πέραν της ΝΔ να μην αναδεικνύεται μια ισχυρή δύναμη που να μπορεί να διεκδικήσει την κυβέρνηση, όμως το τοπίο είναι ρευστό και υπό διαμόρφωση και τα αποτελέσματα του 2ου γύρου των τοπικών εκλογών ανέδειξαν μια τάση συσπείρωσης ενάντια στη ΝΔ πέρα από τις κομματικές ντιρεκτίβες.

[….]

Το ΚΚΕ [...] κινδυνεύει λόγω της υποχώρησης του ΣΥΡΙΖΑ να βρεθεί ξανά στη δύσκολη θέση να αναμετράται με το ερώτημα της κυβέρνησης. Με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ να κινούνται στην περιοχή του 10%, το ΚΚΕ βρίσκεται σε θέση διεκδίκησης της 2ης θέσης κι επομένως της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Οι ευρωεκλογές τον επόμενο χρόνο θα είναι κρίσιμο τεστ για το πως θα αντιδράσει η ηγεσία του ΚΚΕ σε ένα τέτοιο κάλεσμα [...] Επιπλέον πρόβλημα για το ΚΚΕ είναι ο μικρός βαθμός ελέγχου στην εκλογική του βάση, κάτι που επιβεβαιώθηκε στο 2ο γύρο των εκλογών για τοπική διοίκηση, όπου το μεγαλύτερο μέρος των ψηφοφόρων του στον 1ο γύρο συντάχθηκε με το «αντι-ΝΔ» μέτωπο. Τέλος, το σημερινό ΚΚΕ είναι ευάλωτο σε δύο βασικά ζητήματα: στο ζήτημα της εκκλησίας το οποίο και αποφεύγει συστηματικά και στο Μακεδονικό όπου κατάφερε να έρθει σε σύγκρουση με την ιστορία του. [...]

Σε σχέση με τις διεργασίες στο χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, είναι φανερό ότι οποιαδήποτε διάσπαση από το χώρο αυτό δεν έχει καμία τύχη. Μας ενδιαφέρει ότι ήδη υπάρχουν μεμονωμένοι αγωνιστές που διαρρέουν κατά μόνας από αυτόν το χώρο. [….]

Για τη συγκρότηση ενός μετώπου δυνάμεων στη βάση των πραγματικών δυνατοτήτων της εποχής και με στόχο τη διεκδίκηση της εξουσίας, προτείνουμε το πρόγραμμα, με βασικά σημεία:

Α-Τη μονομερή διαγραφή του δημόσιου χρέους (εκτός αυτού προς τα ασφαλιστικά ταμεία), ενέργεια που είναι ο βασικός πυλώνας ενός προγράμματος εξουσίας που υπηρετεί τα συμφέροντα της εργατικής τάξης. Προϊόν μιας τέτοιας μονομερούς ενέργειας είναι:

-Η κρατικοποίηση του τραπεζικού συστήματος, καθώς οι κρατικοδίαιτες (αλλά ελεγχόμενες από τους ιδιώτες) τράπεζες θα οδηγηθούν στη χρεοκοπία.

-Η κρατικοποίηση των επιχειρήσεων που ελέγχονται από τις τράπεζες.

-Η έξοδος από ΕΕ, ΔΝΤ και ευρωζώνη, καθώς μια τέτοια ενέργεια παραβιάζει τις καταστατικές αρχές της Ένωσης και του ΔΝΤ.

Β-Την έξοδο από το ΝΑΤΟ. Το ξήλωμα των βάσεων ΗΠΑ και ΝΑΤΟ.

Γ-Την κρατικοποίηση ΔΕΚΟ και μεγάλων επιχειρήσεων και τη λειτουργία τους με εργατικό έλεγχο. Αυτό σημαίνει μεταξύ άλλων: Κρατικοποίηση των ναυτιλιακών εταιρειών και δήμευση της περιουσίας των εφοπλιστών, απαλλοτρίωση των τεχνικών εταιρειών και επαναφορά των δημόσιων δρόμων στον δημόσιο έλεγχο.

Δ-Χωρισμό κράτους – εκκλησίας. Αποδημοσιοϋπαλληλοποίηση του κλήρου, δήμευση της εκκλησιαστικής περιουσίας, κατάργηση του μεσαιωνικού άβατου στο «Άγιο» Όρος.

Συμφωνία στο πρόγραμμα, σημαίνει όχι μόνο συμφωνία στους στόχους, αλλά και στις πολιτικές προϋποθέσεις για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι. Το πρόγραμμα που προτείνουμε περιγράφει μια μεγάλης κλίμακας απαλλοτρίωση ιδιωτικής ιδιοκτησίας και μπορεί να επιβληθεί μόνο με την επαναστατική βία.

Χωρίς πολιτική πρόταση δεν μπορεί να οργανωθεί καμία κίνηση ανατροπής της σημερινής κατάστασης και πολιτική πρόταση χωρίς πρόγραμμα δεν μπορεί να υπάρξει.

 [….]

17.12.2023