Μια από τις αποφάσεις της κυβέρνησης Τζανετάκη ήταν η καταστροφή των φακέλων κοινωνικών φρονημάτων. Για ιστορικούς λόγους περίπου 2100 φάκελοι που αφορούσαν ιστορικά πρόσωπα, διασώθηκαν. Μεταξύ αυτών και ο φάκελος του Κώστα Μπατίκα. Ό,τι διαβάσαμε από τον φάκελο του Κώστα Μπατίκα είναι αποκαλυπτικό για τον τρόπο παρέμβασης του κράτους στις πολιτικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις της εργατικής τάξης!

Η κρατική παρέμβαση στο συνδικαλιστικό κίνημα
Ντοκουμέντο από τον φάκελο κοινωνικών φρονημάτων του Κώστα Μπατίκα
(Αποσπάσματα από άρθρο στο φύλλο 68 της Εργατικής Πολιτικής)

Η διαβόητη καταστροφή των φακέλων κοινωνικών φρονημάτων

Μια από τις αποφάσεις της κυβέρνησης Τζανετάκη που σχηματίστηκε τον Ιούνιο του 1989 από ΝΔ και Συνασπισμό, ήταν η καταστροφή των φακέλων κοινωνικών φρονημάτων στα πλαίσια της «εθνικής συμφιλίωσης». Με την απόφαση καταστράφηκαν περίπου 17 εκατομμύρια φάκελοι, ενώ διασώθηκαν για ιστορικούς λόγους περίπου 2100 φάκελοι που αφορούσαν ιστορικά πρόσωπα (συγγραφείς, πολιτικούς, στελέχη κομμάτων κλπ.) [...]

Ένας από τους φακέλους που σώθηκαν από την καταστροφή ήταν και αυτός του Κώστα Μπατίκα. [...] Από τα έγγραφα που περιέχονται στον φάκελο είναι φανερό πως η αστυνομία παρακολουθεί το σύνολο των οργανώσεων της Αριστεράς και έχει χαφιέδες που την ενημερώνουν διαρκώς. Σε ένα από αυτά τα έγγραφα φαίνεται μάλιστα πως οι κρατικοί μηχανισμοί αναμιγνύονται ενεργά στα ζητήματα που αφορούν την κατεύθυνση του κινήματος.


Η δομή του συνδικαλιστικού κινήματος και ο βιομηχανικός συνδικαλισμός

Ο σ. Κώστας Μπατίκας υποστήριξε σε όλη την πολιτική του ζωή, την οργάνωση του ελληνικού συνδικαλιστικού κινήματος σύμφωνα με τις αρχές του βιομηχανικού συνδικαλισμού. Είναι ο βασικός εκπρόσωπος αυτής της άποψης στο ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα με εκτεταμένη αρθρογραφία και με το βιβλίο του “Συνδικάτα και Πολιτική”. Το ζήτημα της μορφής οργάνωσης του συνδικαλιστικού κινήματος, συζητήθηκε και στις διαδικασίες του 10ου συνεδρίου του ΚΚΕ. Στο συνέδριο εκείνο ο Κώστας Μπατίκας αναδείχθηκε σε έναν από τους βασικούς υποστηριχτές του βιομηχανικού συνδικαλισμού, δηλαδή της οργάνωσης των εργαζομένων σε πανεθνικά συνδικάτα με τοπικά παραρτήματα και μέλη φυσικά πρόσωπα. Επιχειρηματολόγησε ενάντια στον κατακερματισμό των εργαζομένων στον οποίον οδηγούσε η ομοσπονδιακή δομή που κυριαρχούσε από τότε και η οποία παγιώθηκε με το νόμο 1264 που ψήφισε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το 1982.
Όπως αναλύεται στο βιβλίο “Συνδικάτα και Πολιτική”, το ελληνικό συνδικαλιστικό κίνημα αντιμετώπισε από τη γέννησή του τις πολύμορφες παρεμβάσεις της αστικής τάξης και του κράτους της. Στο ζήτημα της δομής του συνδικαλιστικού κινήματος, οι αστικές κυβερνήσεις ευνόησαν την ομοσπονδιακή μορφή οργάνωσης ήδη από την εποχή του Βενιζέλου. Το ζήτημα επανήλθε στη συζήτηση του εργατικού κινήματος μετά την πτώση της χούντας και όπως φαίνεται από το έγγραφο που βρέθηκε στο φάκελο του σ. Μπατίκα, οι κρατικοί μηχανισμοί και πάλι έριξαν το βάρος τους υπέρ του μοντέλου ομοσπονδιακής οργάνωσης.

Η οργάνωση της κρατικής παρέμβασης

Σύμφωνα με το έγγραφο της Ασφάλειας που βρέθηκε στο φάκελό του, στα πλαίσια των προσυνεδριακών διαδικασιών (10ο συνέδριο) ο σ. Μπατίκας εισηγήθηκε σε διαδικασία ΚΟΒ τα πλεονεκτήματα από την αλλαγή δομής του σ.κ. Το έγγραφο είναι αρκετά εκτεταμένο με μεγάλη αναφορά στην εισήγηση.
Ο χαφιές -ο οποίος φαίνεται να είναι μέλος του ΚΚΕ και χαρακτηρίζεται στο έγγραφο σαν “εγνωσμένων ικανοτήτων” (δηλαδή δοκιμασμένος ή έμπιστος χαφιές)- μεταφέρει πιστά τη γραμμή και τα επιχειρήματα του συντρόφου και δείχνει να καταλαβαίνει ότι σε περίπτωση που το συνδικαλιστικό κίνημα υιοθετήσει αυτή τη δομή, το ΚΚΕ έχει καλές πιθανότητες να κερδίσει τα μεγάλα σωματεία.
Στην αναφορά του, ο χαφιές αναφέρει: “Το θέμα του βιομηχανικού συνδικαλισμού [...] αποσκοπεί εις την πλήρη κατάληψιν και καθοδήγησιν του συνδικαλιστικού χώρου, δια της διαβρώσεως των μεγάλων Σωματείων, εφ' όσον πραγματοποιηθεί η επιδίωξίς των, δοθέντος ότι, υπό το ισχύον σύστημα, το ΚΚΕ/Εξ, δεν έχει σημειώσει ικανοποιητικήν επιτυχίαν.” Το έγγραφο της Ασφάλειας καταλήγει προτείνοντας μέτρα και αυτό καθιστά το έγγραφο αυτό ιδιαίτερο.
Τα έγγραφα αυτής της κατηγορίας είχαν την εξής δομή: 1. Αρχική πηγή, 2. Στοιχεία αρχικής πηγής, 3. Κείμενο πληροφορίας, 4 Σχόλιο πληροφορίας, 5. Μέτρα -προτάσεις. Συνήθως, το τμήμα “Μέτρα- Προτάσεις” είτε παραλείπεται είτε αναφέρει “ουδέν”. Το έγγραφο αυτό είναι το μοναδικό από όσα περιέχονται στο φάκελο που παραδόθηκε στην οικογένεια Μπατίκα, στο οποίο το τμήμα “Μέτρα” δεν είναι κενό.
Αντίθετα, προτείνει: “Επειδή θεωρείται πλέον ή βέβαιο ότι το ΚΚΕ/Εξ. θα αποδυθή εις αγώνας, προς επιτυχίαν της αλλαγής του συνδικαλιστικού συστήματος, προτείνεται από τούδε, όπως ο αρμόδιος και κατάλληλος κρατικός φορεύς κατατοπίση τους συνδικαλιζομένους επί των τυχόν επιπτώσεων ην θα έχη μια τοιαύτη αλλαγή”.
Φαίνεται δηλαδή, ότι οι κρατικοί μηχανισμοί οργανώνουν την παρέμβασή τους ώστε να μην επικρατήσει η δομή του βιομηχανικού συνδικαλισμού, αλλά να συνεχίσει να κυριαρχεί το ομοσπονδιακό μοντέλο του κατακερματισμού.
[...]

Το κράτος και η αστική τάξη πάντα παρεμβαίνει στο εργατικό κίνημα

Η ιστορική αξία του συγκεκριμένου εγγράφου βρίσκεται στα συμπεράσματα που προκύπτουν από την εξέτασή του. Από το έγγραφο αυτό βλέπουμε πως διασφαλίζεται η αστική επιρροή στο εργατικό κίνημα.
Στο συγκεκριμένο ζήτημα, η πλειοψηφία της ελληνικής Αριστεράς τάχθηκε υπέρ της ομοσπονδιακής δομής. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι οργανώσεις που πήραν αυτήν τη θέση ήταν υπό κρατικό έλεγχο, ανεξάρτητα από το αν -σε τελική ανάλυση- στήριξαν αυτό που επιδίωκε η αστική τάξη.
Το στρώμα της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας το οποίο διασφάλιζε τα μικροσυμφέροντά του με την κατάσταση κατακερματισμού με τα χιλιάδες μικρά σωματεία, έπαιξε ρόλο στο να προσανατολίσει και τις πολιτικές οργανώσεις στην ίδια λάθος κατεύθυνση. Η ελλιπής γνώση του μαρξισμού και η άγνοια των μαρξιστικών θέσεων για το συνδικαλιστικό κίνημα ολοκλήρωσαν το “έγκλημα”.
Η προλεταριακή γραμμή και η κατανόηση του μαρξισμού και της ιστορίας του κινήματος είναι τα μόνα που μπορούν να μας διασφαλίσουν και να αποκρούσουν την προσπάθεια της αστικής τάξης να έχει υπό τον έλεγχό της το κίνημα της εργατικής τάξης.